In de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden zijn tal van molens te spotten. Daarvan zijn de boezemmolens van Kinderdijk wel de meest beroemde. Duizend jaar geleden was dit hele gebied een groot veenmoeras. De eerste bewoners hier gingen het water te lijf met dijken. Later werd een stelsel van sloten en weteringen aangelegd om het water uit de polder af te voeren en via sluizen de Lek te laten uitstromen. Dit alles bleek niet afdoende en in de 15e eeuw werden de molens van Kinderdijk gebouwd. De SWEK (Stichting Werelderfgoed Kinderdijk) beheert deze boezemmolens.
In de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden zijn – buiten die van Kinderdijk – nog 33 molens te vinden. In het verleden hebben er in het gehele gebied minstens 275 gestaan. Al deze molens hadden en hebben verschillende functies. Zo zijn er korenmolens, zaagmolens, oliemolens en boezemmolens. Het beheer van deze molens ligt deels in handen van de SIMAV (Stichting tot Instandhouding van Molens in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden).
Een prachtig stukje historie dat mede door beide stichtingen met de grootst mogelijke zorg in stand wordt gehouden. En wij, Korteland Schilders, mogen daar een steentje aan bijdragen. Door regelmatig molens weer strak in de lak te zetten. Zodat ze weer glimmen van trots. En wij dus ook!
Ons contactpersoon bij de SIMAV is de heer Adri Konijnenburg (80 jaar). Hij is lid van de technische commissie. Adri is al vijftien jaar gepensioneerd maar nog altijd een gepassioneerde kracht binnen SIMAV. ‘De molens zijn mijn passie. Ze zijn zo beeldbepalend in deze regio! Je moet er niet aan denken dat ze er niet meer zouden staan. Ik vind het mooi om als vrijwilliger mee te werken deze stoere monumenten in stand te houden.’
De SIMAV stelt eenmaal in de vijf jaar een onderhoudsrapport op. Daarin staat onder andere welke molens er in welk jaar een schilderbeurt nodig hebben. Vanuit een aanbesteding mochten wij dit jaar het schilderonderhoud van drie molens in de Alblasserwaard uitvoeren. Dat is een mooie, uitdagende opdracht. Want ik kan je vertellen: een molen schilderen doe je niet zomaar. Daar moet je als bedrijf wel de nodige ervaring voor hebben. Ervaring in restauratiewerk, in speciale gebouwen en in het werken met machinerie. Bovendien mag je geen last van hoogtevrees hebben. Je staat namelijk niet op een royale stelling, maar je werkt vanuit een hoogwerker.
Dan het schilderwerk zelf. Een molen kent verschillende onderdelen die allemaal anders behandeld moeten worden. Bepaalde onderdelen hebben een metalen ondergrond, andere zijn van hout die alleen met een verf op basis van alkydhars geverfd mogen worden. Dan zijn er ook nog grote oppervlakten die door de jaren heen met teer zijn behandeld. Teer mag je al jaren niet meer gebruiken en is ook niet zomaar over te schilderen. Dat vergt dus een heel speciale behandeling.
De heer Konijnenburg vertelde ons dat het beheer van het onderhoud van de molens een behoorlijke uitdaging is. Geheel afhankelijk van de te ontvangen subsidies kan onderhoud worden gepleegd. Daarbij gaan de draaiende delen en machinerie altijd voor. Want een niet-werkende molen krijgt helemaal geen subsidie meer.
Laten we hopen dat er altijd voldoende subsidie voor handen blijft om deze bijzondere en vernuftige monumenten nog eeuwenlang te laten glimmen en draaien. Korteland Schilders zal hier aan bijdragen door al het schilderwerk aan de molens zo duurzaam als mogelijk uit te voeren.
Jan Korteland